Вопросы тестов для аттестации работников образования в форме компьютерного

Тест для учителей чувашского языка

1. 
   Чăваш чĕлхи мĕнле чĕлхесен йышне кĕрет?
   

• 
  финн чĕлхисен йышне
  
• 
  тĕрĕк чĕлхисен йышне
  
• 
  монгол чĕлхисен йышне
  
• 
  славян чĕлхисен йышне
  

2. 
   Пĕр тымартан пулса кайнă сăмахсене мĕнле калаççĕ?
   

• 
  тăван чĕлхесем
  
• 
  хурăнташ чĕлхесем
  
• 
  пĕр тымарлă чĕлхесем
  
• 
  çывăх чĕлхесем
  

3. 
   Мĕн вăл историзм?
   

• 
  халь усă куракан сăмахсем
  
• 
  пурте пĕлекен сăмахсем
  
• 
  ĕлĕк каçарура усă курнă,халĕ манăçа тухнă япала ячĕсем
  
• 
  истори кĕнекисенчи мĕн пур сăмахсем
  

4. 
   Чăваш алфавитĕнче пурĕ:
   

• 
  17 уçă,20 хупă сасă
  
• 
  13 уçă, 22 хупă сасă
  
• 
  11 уçă, 22 хупă сасă
  
• 
  13 уçă, 24 хупă сасă
  

5. 
   Тĕрĕк халăхĕсем шутне пурĕ миçе халăх кĕрет?
   

• 
  27 халăх
  
• 
  24 халăх
  
• 
  23 халăх
  
• 
  26 халăх
  

6. 
   Мĕн вăл грамматика?
   

• 
  синтаксиспа лексика
  
• 
  лексикăпа морфологи
  
• 
  фонетикăпа графика
  
• 
  морфологипе синтаксис
  

7. 
   Ача-пăча калаçни пахчара ян-ян каять. Ку предложени:
   

• 
  хутсăр
  
• 
  пăхăнуллă хутлă
  
• 
  сыпăнуллă хутлă
  
• 
  союзсăр хутлă
  

8. 
   Çак предложенин хăш схеми тĕрĕс?
   

9. 
   Атăл çи Пăлхар патшалăх гербĕ:
   

• 
  пулă-шыв хуçи,шыв хăвачĕ.
  
• 
  кашкăр-уй хуçи, çут çанталăка тасалăхра тытакан вăй.
  
• 
  упа-вăрман хуçи, чăвашăн чи пысăк хăвачĕ.
  
• 
  бар-кушак йăхĕ, сассăр çÿрекен, никамран та хăраман ирĕклĕ хăват.
  

10. 
    Мĕн вăл сингармонизм?
    

• 
  предложенири сăмахсен килĕшĕвĕ.
  
• 
  сăмахри сасăсен килĕшĕвĕ
  
• 
  сăмахри сасăсен пĕрпекленĕвĕ
  
• 
  сăмахри сасăсем тухса укни
  

11. 
    Хунчăкам тесе кама калаççĕ?
    

• 
  упăшкан шăллĕне
  
• 
  арăмăн пиччĕшне
  
• 
  арăмăн шăллĕне
  
• 
  упăшкан пиччĕшне
  

12. 
    Çак сăвă йĕркисем камăн?
    

• 
  Яков Ухсайăн
  
• 
  Петĕр Хусанкайăн
  
• 
  Çеçпĕл Мишшин
  
• 
  Митта Ваçлейĕн
  

13. 
    Чăваш Республикин Патшалăх Гимнĕн авторĕсем:
    

• 
  Илле Тукташ, Г.Лебедев.
  
• 
  В.Урташ, Ф.Лукин.
  
• 
  П.Хусанкай, Г.Хирбю.
  
• 
  Н.Ваçанкка, А.ОрловШуçăм.
  

14. 
    Иван ЯковлевичЯковлев хăçан тата ăçта çуралнă?
    

• 
  1868 çулта, Тутарстанăн Аксу районĕнчи Çĕнĕ Усел ялĕнче.
  
• 
  1848 çулта,Тутарстанăн Çĕпрел районĕнчи Саплăк ялĕнче
  
• 
  1849 çулта,Тутарстанăн Пăва районĕнчи Рункă ялĕнче
  
• 
  1848 çулта,Тутарстанăн Теччĕ районĕнчи Кăнна Кушки ялĕнче
  

15. 
    Шухăш тĕшши тесе мĕне калаççĕ?
    

• 
  шухăш тăрăх предложенири тĕп ыйту çине хуравлакан сăмаха
  
• 
  предложенири ытти сăмахсене пăхăнман тĕп члена
  
• 
  япала ятне ăнлантаракан кĕçĕн члена
  
• 
  пĕр ыйтурах тăрса предложенире пĕр сăмахпах çыхăнакан члена
  

16. 
    П.Н.Осипов çырнă трилоги хăшĕ?
    

• 
  «Кăра çилсем»
  
• 
  «Сĕве Атăла юхса кĕрет»
  
• 
  «Элкей таврашĕ»
  
• 
  «Айтар»
  

17. 
    «Салампире» усă курнă çак йĕркесенчен хăшĕ хайлав шухăшне уçса парать?
    

• 
  «Хĕр ĕмĕрĕ - хăналăх, арăм ĕмĕрĕ – яланлăх».
  
• 
  «Каснă чĕлле каялла çыпăçтараймăн»
  
• 
  «Юратса кĕтме пĕлекенсем,шанчăка çухатманнисем - телейлĕ!»
  
• 
  «Чыса çамрăкран упра»
  

18. 
    А.Артемьев çырнă «Симĕс ылтăн» хайлава мĕнпе повесть теççĕ?
    

• 
  Автобиографилле повесть
  
• 
  Историлле повесть
  
• 
  Психологилле повесть
  
• 
  Приключенилле повесть
  

19. 
    «Ягуар» калава кам çырнă?
    

• 
  А.Кипеч
  
• 
  М.Кипек
  
• 
  Л.Агаков.
  
• 
  В.Туркай
  

20. 
    1822 çултаН.Я.Бичурин Вырăс патшалăхĕн столицине Петербурга таврăннă, анчах ăна тĕн сучĕпе айăпланă, утрав çине ссылкăна янă.Мĕншĕн?
    

• 
  Тĕн йăлийĕркисене пăснă тесе айăпланă
  
• 
  Тĕн ĕçĕпе ĕçлемесĕр пурăннă тесе айăпланă
  
• 
  Чиркÿ пурлăхне сутнă тесе
  
• 
  Тăван çĕр-шыва сутнă тесе
  

21. 
    В.Алентей повеçе мĕншĕн «Хырсем ĕмĕрех ем-ешĕл» тесе ят панă?
    

• 
  Хырсем Гриша Антоновăн палăкĕ вырăнне шутланаççĕ
  
• 
  Çамрăкла вилнĕ паттăрсем нихăçан та ватăлмаççĕ,ĕмĕрех çамрăк тăраççĕ.
  
• 
  Икĕ хуравĕ те тĕрĕс мар
  
• 
  Икĕ хуравĕ те тĕрĕс
  

22. 
    Мĕн вăл романтизм?
    

• 
  Литературăпа ÿнер юхăмĕ; унăн тĕллевĕ - пурнăçа пур май таран тулли те тĕрĕс сăнласси
  
• 
  19-мĕш ĕмĕрти литература юхăмĕ;вăл расна йышши вăйлă характерсене сайра тĕл пулакан ларутăрура сăнлать
  
• 
  19-20-мĕш ĕмĕрсенчи реализм традицийĕсене татнă юхăмсен пĕрлехи ячĕ
  

23. 
    Чăваш литературинчи эрех сиенĕ çинчен сăнлакан хайлавсем:
    

• 
  Марфа Трубина «Хăнаран», Б.Чиндыков «Аçу»
  
• 
  Марфа Трубина «Асăнмалăх,савăнмалăх», Л.Агаков «Салтак ачисем»
  
• 
  Илпек Микулайĕ «Госпитальте», Исаев Мĕтри «Лисук чăптаçă»
  
• 
  Н.Мăранькка «Ĕмĕр сакки сарлака», А.Артемьев «Салампи»
  

24. 
    Союзсăр хутлă предложенири хутсăр предложенисене пĕр-пĕринпе мĕн çыхăнтарать?
    

• 
  интонаци пĕрлĕхĕ
  
• 
  пайсен вырăн йĕрки
  
• 
  аффикс
  
• 
  хыç сăмах
  

25. 
    Çакă çутă тĕнчере вăйли çук та этемрен»çак йĕркесене кам каланă?
    

• 
  Çеçпĕл Мишши
  
• 
  Петĕр Хусанкай
  
• 
  Константин Иванов
  
• 
  Яков Ухсай
  

26. 
    Хăш ваттисен сăмахĕнче хыç сăмах пур?
    

• 
  Хитре çеçкен кунĕ кĕске.
  
• 
  Пĕччен йывăçа çил ытларах тустарать.
  
• 
  Хурамана çамрăк чух аваççĕ.
  
• 
  Вăрман киле пушă ямасть.
  

27. 
    Сыпăнуллă союзсен мĕнле ушкăнсем пур?
    

• 
  çыхăнтару,пĕрлештеру, уйăру.
  
• 
  сыпăнтару, хирĕçлев,уйăру.
  
• 
  пĕрлештеру,хирĕçлев,уйăру.
  
• 
  çыхăнтару, пĕрлештеру,хирĕçлев.
  

28. 
    Чăваш чĕлхинче сыпăк тĕвви мĕнрен килет?
    

• 
  хупă сасăран
  
• 
  уçă сасăран
  
• 
  юнашар тăракан икĕ хупă сасăран
  
• 
  юнашар тăракан икĕ уçă сасăран
  

29. 
    Мĕн вăл морфологи?
    

• 
  чĕлхе наукин пуплев пайсем, грамматика пĕлтерĕшĕ, грамматика формисемпе категорийĕсем çинчен вĕрентекен пайĕ.
  
• 
  сăмахсене сасăсемпе пусăм тĕлĕшĕнчен тĕрĕс калама вĕрентекен чĕлхе наукин пайĕ.
  
• 
  уйрăлми тачă çыхăннă сăмах майлашăвĕсем çинчен вĕрентекен пай.
  
• 
  пуплев епле йĕркеленнине тĕпчекен грамматика пайĕ.
  

30. 
    Хăш паллă çыравçăсем Яковлев шкулĕнче вĕреннĕ?
    

• 
  В.Элпи, М.Федоров.
  
• 
  Трубина Мархви, К.Иванов.
  
• 
  М.Волкова, Çеçпĕл Мишши.
  
• 
  Р.Сарпи, Юхма Мишши.
  

31. 
    Çеçпĕл Мишши пурнăçĕ çинчен Украинăра камсем кĕнеке çырнă?
    

• 
  Ю.Збанайкий, П.Чичканов.
  
• 
  Павло Тычина,Ф.Покрышень.
  
• 
  Н.Рубис,С.Репьях.
  
• 
  Павло Тычина,Н.Рубис.
  

32. 
    Чăвашла кинокартинăсем укерес ĕçе кам пуçарса янă?
    

• 
  Ф.П.Павлов.
  
• 
  И.С.МаксимовКошкинский.
  
• 
  П.Н.Осипов
  
• 
  Исаев Мĕтри
  

33. 
    Сăпатлантару тесе мĕне калаççĕ?
    

• 
  пĕр ăнлав вырăнне тепĕр ăнлава тулашри е шалти çыхăнăвне кура калани.
  
• 
  çынна е пулăма ячĕпе калас вырăнне урăх сăмахсемпе калани.
  
• 
  çут çанталăк пулăмĕсене, япаласемпе ăнлавсене чунлă, чĕрĕ чун пек туса кăтартни.
  
• 
  пĕрпĕр япалана ,пулăма витĕмлĕрех кăтартма ăна урăх япала е пулăм пек ытарлăн сăнлани.
  

34. 
    Мĕн вăл аллитераци?
    

• 
  юнашар тăракан хупă сасăсем пĕрпекленни
  
• 
  хупă сасăсем вăрăммăн илтĕнни
  
• 
  уçă сасăсен янăравлăхĕ
  
• 
  хупă сасăсен янăравлăхĕ.
  

35. 
    Халăх сăмахлăхĕнче тата илемлĕ литературăра этем пурнăçĕн пусине çут çанталăкри пулăмсемпе ытарлă кăтартнине мĕн теççĕ? (тĕслĕх, юман-атте, хăва-хĕр…)
    

• 
  танлаштарни
  
• 
  антитеза
  
• 
  эпитет
  
• 
  символ
  

36. 
    К.В.Иванов чаплă « Нарспи» поэмине мĕнле сăвă виçипе çырнă?
    

• 
  силлабика
  
• 
  силлабо-тоника
  
• 
  тоника
  
• 
  пĕри те тĕрĕс мар
  

37. 
    Мĕн вăл урок?
    

• 
  класа йĕркелени
  
• 
  вĕренÿ ĕçĕн тĕп форми
  
• 
  вăйă
  
• 
  пĕри те тĕрĕс мар
  

38. 
    Икĕ сыпăклă сăвă виçисен ятне палăртăр:
    

• 
  дактиль
  
• 
  амфибрахи
  
• 
  ямб
  
• 
  анапест
  

39. 
    Хăйĕн ĕçĕсенче чăваш чĕлхин фонетикипе морфологине тата синтаксисне тĕплĕн те туллин çутатса паракан, тĕнчипе паллă 17 томлă словарь авторĕ:
    

• 
  Н.И.Золотницкий
  
• 
  Н.И.Ашмарин.
  
• 
  С.П.Горский
  
• 
  В.Г.Егоров.