Исем. (Кабатлау дәресе)
 Скачать 73.47 Kb.
|
| Татарстан Республикасы К  укмара муниципаль районы Муниципаль бюджет белем бирү учреждениесе “Кукмара ш.т.п. 3 нче номерлы урта гомуми белем бирү мәктәбе”  Исем. (6 нчы сыйныф өчен татар теленнән дәрес эшкәртмәсе)  Нәҗмиева Вәсилә Госман кызы югары категорияле татар теле һәм әдәбияты укытучысы Тема: Исем. (Кабатлау дәресе) Максат: исем турында алган белемнәрен искә төшерү һәм күнегүләр өстендә ныгыту; алган белемнәрен камилләштерү; укучыларның сөйләм телен, дөрес язу күнекмәләрен үстерү; туган якка, туган җиргә карата соклану, горурлану хисе тәрбияләү Җиһаз: биремле карточкалар, төбәк күренеше рәсемнәре Материал: дәреслек, компьютер Дәрес барышы:
Исәнләшү. Уңай халәт тудыру.
Яшел нарат чайкалган Ак томанлы үрләрем, Мәмрәп пешкән җиләкле Туган үскән җирләрем. (Р.Бәшәр)
(Укучыларның җаваплары тыңланыла)
Бирем: Бирелгән хәрефләр арасыннан уегыз белән яңгырау тартыкларны алып ташлагыз һәм сез үзегезгә таныш булган сүз төркемен укырсыз.(Искәртелә: “ М “ хәрефен борын авазы буларак сүздән төшереп калдырмыйбыз) ВГИЖЗСЛЕДМР
(Дәфтәргә число, тема язу)
Исем сүз төркеменә кергән сүзләрне генә сайлап язарга. Күл, ага, урман, кабак, ява, үсә, мәк,зәңгәр, кара, арба,тәгәри, тама, ризык, шакмаклы,алма. Бирем: Сайланган сүзләрнең беренче хәрефләрен генә укырга. Нинди сүз килеп чыга? (КУКМАРА)
У  кучылар, районыбыз көннән-көн үсә, матурлана. Быел аның 80 еллык юбилее да. Күргәнегезчә, Кукмарабызда матур-матур йортлар, биналар күп. Без сезнең белән кайберләренә кереп чыгарбыз. Шул ук вакытта исем сүз төркеме турында алган белемнәребезне дә искә төшерербез. 1нче тукталышыбыз –Элемтә бүлеге Безгә хат җибәрергә кирәк. Ә хат язылып бетмәгән, анда төшеп калган кушымчалар бар. Сезгә тиешле килеш кушымчаларын ялгап, хатны язып бетерергә кирәк. Бирем: (укучылар экраннан карап, тиешле кушымчалар куеп күчереп язалар) Һәр кеше(?) туган ягы була. Минем туган ягым - Кукмара. Безнең Кукмара(?) бик матур. Кукмара(?) быел 80 яшь тула. Кукмара(?), аның халкын һәр җирдә мактыйлар. Шушы төбәк(?) чыккан күренекле шәхесләребез дә бик күп. Кукмара(?) яшәвем белән мин бик горурланам. Нәтиҗә: Татар телендә ничә килеш бар? Килешләрне, килешләрнең сорауларын искә төшерү.
Бирем: һәр төркемгә өчәр мисал языгыз. Шәһәр исеме: Авыл исеме: Урам исеме: Кеше исеме: Журнал исеме: -Әлеге исемнәрне нинди хәрефтән яздыгыз? Ни өчен? (Ялгызлык исемнәр) 2нче тукталыш – “Ак барс” банкы Монда күпчелек саннар белән эш йөртәләр. Без дә исемнең саннар белән төрләнешен искә төшереп китик. Бирем: 38 нче бит, 85 нче күнегү. Берлек, күплек сандагы исемнәрне аерып язарга. Нәтиҗә: Күплек сан кушымчалары ? - нар,-нәр ялгану үзенчәлеге ? 3нче тукталыш – Кибеттә Сез кайсы кибеткә йөрергә яратасыз? Бүген уку өчен кирәк –ярак булган концтовар кибетенә тукталырбыз. Бирем: Һәркайсыгыз үзенә кирәк ярак бер концтовар ала һәм аның иясен билгели алырлык итеп җөмләләр төзи. Предметның кемгә караганлыгын белү өчен нәрсә кушымчасын ялгыйбыз әле? (Тартым таблицасы өстендә эш) Бер уенчыкның исемен тартым белән төрләндерергә Сәләтле балага эш: Тартым белән төрләнгә исемнәр кулланып, “Кибеттә” исемле хикәя төзеп язарга. 4нче тукталыш - Китапханә Карточка өстендә эш. Бирем: Тиешле мәгънәгә ия булган сүзләрне куеп язарга. а)Олылырны хөрмәт ит ................. шәфкать ит. б) Яшьлегең тырыш булса, .................... тыныч булыр. в) Аһ, оят, .............., ................. иренгәннә килер. Нәтиҗә: - Күп нокалар урынына кайсы сүз төркеменә кергән сүзләрне куйдыгыз? -Әлеге сүзләрне икенче төрле ничек атарга була? (антони, синоним исемнәр) -Антоним, синоним исемнәр ни өчен кирәк?
1.Ә хәзер яраткан мәктәбебезгә кайтыйк. Сәяхәтебездә нәрсә күрдек, нәрсә турында сөйләштек? Сорулар ярдәмендә исем сүз төркеменең моделе төзелә.  2.Тест эшләү. Исем темасын кабатлау А1. Предметны белдерүче сүз төркеме: а) исем; б) сыйфат; в) фигыль; г) сан. А2. Исемгә туры килгән билгеләмәне күрсәтегез: а) предметның билгесен белдерә; б) предметны яки затны белдерә; в) эш яки хәлнең билгесен белдерә; г) хәрәкәтне белдерә; А3. Исем түбәндәге сорауларга җавап бирә: а) кем? нәрсә? б) нишли? нишләде? в) нинди? кайсы? г) ничек? кайчан? А4. Ялгызлык исемнәрен тап. а) урман, агач; б) китап, дәфтәр; в) Казан, Идел; г) казан, савыт. А5. Күплек сандагы исемнәр: а) -да, -дә, -та, -тә; б) -лар, -ләр, -нар, -нәр; в) -а, -ә, -ды, -де; г) -ның, -нең кушымчалары белән ясала. А6. Борын авазына беткән исемнәргә нинди кушымчалар ялгана? а)– лар, - ләр б)- нар, - нәр в)– лар, - ләр, – нар, - нәр г) җаваплар дөрес түгел А7. Татар телендә ничә килеш бар? а) 5 б) 8 в) 6 г)7 А8. Иялек килешендәге сүзне тап: а) агачка; б) урманны; в) китапның; г) дәфтәрдән. А9. Предметның кайсы затка караганлыгын белдергән кушымчалар: а) килеш кушымчалары; б) тартым кушымчалары; в) сан кушымчалары; г) кушымчалар белән белдерелми. А10. Тартым кушымчасы булган сүз: а) китаплар б) дусты в) эшнең г) кулны Б1. Антоним исемнәрне табып яз. Көн озаймый, төн кыскармас. Аз сөйлә, күп бел. Б2. Синонимнар өстәп яз. Саулык (..., ...) Азык (..., ...) Б3. Тартым белән төрләнгән исем кергән җөмләнең санын яз. 1.Кукмараның йөзе көннән- көн матурлана. 2. Яңа биналар калкып чыга. 3.Элек төзегән биналар яңартыла. 4. Соңгы вакытта яшь гаиләләр өчен ике фатир төзелде. 5. Ветераннар өчен дә йорт калкып чыкты. 5.Өй эше Тартым һәм килеш белән төрләнгән ялгызлык исемнәрне кертеп “Туган як” дигән темага хикәя язарга. |